حاکمیت قوانین طبیعی بر رفتارهای انسان
بعد از تحول صنعتی در اروپا و مشاهده پیشرفت‌های علم فیزیک، و نارسایی تعالیم کلیسا و ظهور مکتب دئیسم(خداشناسی طبیعی) در فلسفه، فیزیوکرات‌ها از حاکمیت بلامنازع قوانین طبیعی بر رفتار آدمی سخن گفتند و اراده و اختیار انسانی را نفی کردند. آنان جامعه انسانی را یک ماشین بزرگ تصور می‌کردند که با مجموعه‌ای از قوانین طبیعی اداره می‌گردد و قانون طبیعت، بهترین قانون برای تنظیم روابط اجتماعی است. «و کافی است آنها را درک کنیم تا از آنها تبعیت نماییم.» آنان اجتماع انسانی را به بدن موجود زنده تشبیه می‌کردند که تحت تابعیت قوانین طبیعی قرار دارد. «دکتر کند» که درباره چگونگی گردش خون در بدن تحقیقاتی انجام داده بود، گردش ثروت در جامعه را بدان تشبیه می‌نمود و اقتصاد اجتماعی در نظر او همانند علم فیزیولوژی جلوه می‌کرد. در نظر فیزیوکرات‌ها نظام طبیعی با همان عظمت قوانین هندسی و با صفات دوگانه آنها یعنی «کلیت» و «تغییر ناپذیری» جلوه می‌کند.
تمایل روانی که در هر فرد انسانی وجود دارد و دیر زمانی بعد، اصل
لذت‌جویی نامیده می‌شود و شالوده مکتب کلاسیک‌های جدید قرار می‌گیرد،
در همان ایام توسط دکتر کند توضیح داده شده است: «بدست آوردن
حداکثر استفاده از طریق حداکثر کاهش در مخارج، این است حد کمال در
روش اقتصادی!» و نیز همین است نظام طبیعی اجتماع، وقتی هرکس چنین
کند نظام مذکور به جای آنکه مختل گردد به بهترین وجه مستقر خواهد
شد. این در ذات نظام است که نفع شخصی از منافع عموم جدا نیست و
«در این صورت، جهان به خودی خود پیش می رود و میل به تمتع و
سودجویی در جامعه، حرکتی به وجود می‌آورد که به صورت گرایش دائم
به سوی بهترین وضع ممکن است» بنابراین و بطور خلاصه ما کاری جز این نداریم که« بگذاریم بشود.
پس از فیزیوکرات‌ها تلاش‌های فراوانی برای
تشریح نظام طبیعی حاکم بر رفتار انسان به عمل آمد. حاصل این
تلاش‌ها با انتشار کتاب آدام اسمیت، تحت عنوان «تحقیق در ماهیت و
علل ثروت ملل» به بار نشست. وی قانون طبیعی که فیزیوکرات‌ها درصدد
بکار بستن آن بودند، در حال حاضر، موجود و در معرض اجرا دانست.
ساده‌نویسی، ارائه شواهد زنده از وقایع عصر، هنر نویسندگی و از همه
مهم‌تر سازگاری اثر اسمیت با نیازهای جامعه سرمایه‌داری، مقبولیت
سریع و چشم‌گیری برای
آن بوجود آورد. فرمول‌هایی که بدین ترتیب کشف گردید، پایه‌های
اولیه اقتصاد جدید را بنا نهاد و هم‌اکنون نیز اساسی‌ترین فروض اقتصاد
سرمایه‌داری مبتنی بر آن است.
عالی بود..